Top 11 món đặc sản Tây Bắc nhất định phải thử một lần trong đời

• Giá tham khảo: 100.000 - 200.000 VNĐ / 1 đĩa
• Nơi bán: Mộc Châu, Sơn La

Bê Chao Mộc Châu là một trong những đặc sản nhất định phải thử trên cung đường Tây Bắc Việt Nam. Gần như bất cứ nhà hàng nào ở Mộc Châu, Sơn La đều phục vụ món bê chao trứ danh này.

Thường thì bê chao Mộc Châu sẽ được làm từ thịt bê đực được nuôi thả tự nhiên trên các quả đồi cao nguyên Tây Bắc. Khi nấu chín, phần da bê sẽ chín phồng, giòn tan còn thịt bê thì hơi tai tái, mềm ngọt và rất ngấm gia vị đậm chất Tây Bắc. Gia vị rất cầu kỳ gồm sả, gừng, chẩm chéo và ăn cùng các loại rau sống.

Hãy cùng chia sẻ cảm nhận của cả nhà với #topvietnam nếu bạn đã thử món ăn ngon bá cháy này nhé!!!

• Giá: Nếu làm con tầm 10 kg thì khoảng 1,5 triệu VNĐ cho chục người ăn.
• Nơi bán: Nếu đặt trước thì có thể được phục vụ bất cứ đâu từ Hòa Bình lên đến Điện Biên.

Lợn bản Tây Bắc là dùng để chỉ chung các món được chế biến từ lợn đen, lợn cắp nách của vùng cao trên cung đường Tây Bắc. Giống lợn cắp nách này nhỏ, lớn chậm, ăn rau củ quả và thịt cực kỳ thơm ngon. Chúng được nuôi thả bởi đồng bào dân tộc thiểu số Thái, Dao, H'mông... không cho ăn cám, thường xuyên vận động và đặc biệt không dùng bất kỳ loại thuốc kích thích tăng trưởng nào.

Lợn cắp nách (một số nơi gọi là lợn lửng, lợn còi, lợn ri) có kích thước khá nhỏ: Mỗi con trưởng thành chỉ tầm 20kg đổ lại. Tuy nhiên, chúng cực kỳ khỏe mạnh, chịu được giá lạnh ở vùng cao và có khả năng miễn dịch tự nhiên cực kỳ tốt với các loại bệnh. Thịt của chúng rất săn chắc và có giá trị dinh dưỡng cực kỳ cao.

Nếu đặt trước người dân làm cả con, bạn có thể có vài mẹt gồm đủ món: Lòng, dạ dày luộc, thịt chiên xào, nướng, ... Chấm cùng các loại gia vị Tây Bắc như chẩm chéo, hạt dổi, và các loại rau rừng thì đúng là không thể nào mà quên được.

• Địa điểm bán: Cá Hồi Vân được bán nhiều ở các tuyến đường lên Mộc Châu

Cá Hồi Vân là loài cá sống trong môi trường nước ngọt như suối, sông. Mặc dù không phải là loài bản địa tại Việt Nam, nhưng do có điều kiện sinh trưởng cực kỳ phù hợp khí hậu của vùng Tây Bắc Việt Nam, Cá Hồi Vân đã được thuần hóa và nuôi để lấy thịt. Món đặc sản Cá Hồi Vân đã ra đời và được hoàn thiện theo thời gian.

Thịt Cá Hồi Vân tuy dai hơn thịt cá hồi đánh bắt từ đại dương nhưng độ thơm béo và hàm lượng dinh dưỡng thì cao hơn hẳn. Cá Hồi Vân có thể chế biến thành các món: Sashimi (ăn sống), Cá Hồi nướng, cháo cá Hồi, lẩu đầu cá hồi. Cùng với các loại rau trồng sạch và mù tạt cay nhức não, có lẽ đây là một trong những món đặc sản Tây Bắc HOT nhất và hầu như ai cũng có thể dễ dàng thưởng thức mà không có chút e ngại nào.

• Địa điểm bán: Khắp cung đường Tây Bắc, từ Hòa Bình, Mộc Châu, Sơn La, Điện Biên
• Giá: 900.000 VNĐ - 1 triệu VNĐ (nếu rẻ hơn thường là thịt lợn gác bếp)

Thịt trâu gác bếp không chỉ riêng vùng cao Tây Bắc có mà hầu như vùng cao nào ở Việt Nam cũng có món này. Với đặc điểm bảo quản tự nhiên được lâu và hàm lượng dinh dưỡng cao, đây là một trong các món dự trữ lương thực vào mùa đông cho đồng bào vùng cao để tránh cái rét cắt da cắt thịt.

Thịt trâu gác bếp (còn được gọi là Trâu sấy khô, thịt trâu khô, trâu hun khói,..) là một trong những món đặc sản nổi tiếng nhất của Tây Bắc và ở vùng Tây Bắc thì món này được tẩm ướp gia vị rất đặc trưng. Thường thịt trâu được sử dụng là phần bắp và thịt thăn và gia vị được dùng thường là: Hạt dổi, chẩm chéo đặc trưng của Tây Bắc. Gia vị Tây Bắc, đặc biệt của người dân tộc Thái sẽ có mùi hơi hắc, nếu lần đầu ăn có thể sẽ không quen, nhưng khi đã nghiện thì chỉ ngửi thôi đã thấy thèm.

Cách chế biến dễ nhất là trước khi ăn thịt trâu gác bếp sẽ được hấp (hoặc luộc, nhưng hấp thì ngon hơn) cho mềm thịt, sau đó xé tay ra, vắt thêm ít chanh (hoặc quất) và chấm tương ớt hoặc chẩm chéo hạt dổi. Nếu uống cùng rượu táo mèo thì càng chuẩn vị Tây Bắc. Chú ý là chỉ nên hấp chứ đừng cho thịt trâu gác bếp vào lò vi sóng, thịt sẽ bị khô, cứng và không còn ngon nữa.

• Nơi bán: Phải đặt trước nhà hàng thì mới có

Thắng cố ngựa là đặc sản Tây Bắc có tuổi đời phải hơn 200 năm, được du nhập từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc (*). Cho đến nay, món ăn đã được cải tiến nhiều lần và có hương vị gần gũi với người Việt Nam hơn.

Thắng cố ngựa được nấu từ nội tạng ngựa, rau củ tươi, nước nấu từ xương hầm cùng các hương liệu đặc trưng của các vùng cao. Thắng cố ngựa sền sệt, có màu hơi vàng, vị thanh đắng và hơi béo (tiết ra từ dịch lòng non ngựa). Món này ăn ngon nhất vào những ngày rét căm căm và lúc cả nồi còn nóng. Thắng cố ngựa của người H'mông có lẽ là được đánh giá cao nhất và cũng được ưa chuộng hơn cả. Tuy cùng là người H'mông nấu nhưng hương vị của Thắng Cố Ngựa tại Hòa Bình, Mộc Châu có hơi khác so với Sapa Lào Cai.

Dĩ nhiên đây là một món khá kì lạ với nhiều thực khách và khi nghe mô tả các thành phần thì nhiều người (nhất là khách nước ngoài hoặc thanh niên trẻ) đều không dám ăn ^^. Nhưng ăn xong thì đúng là sẽ nghiện luôn đấy.

(*): Vân Nam (giản thể: 云南; phồn thể: 雲南; bính âm: Yúnnán) là một tỉnh ở phía tây nam của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, giáp biên giới với các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai và Hà Giang (Việt Nam). Năm 2018, Vân Nam là tỉnh đông thứ mười hai về số dân, đứng thứ ba mươi về kinh tế Trung Quốc với 48 triệu dân, tương đương với Hàn Quốc (Theo Wikipedia)

Mặc dù nhiều món ăn màu đen thường không được lòng du khách lắm (như canh Nậm Pịa của người Thái), nhưng một số loại bánh có màu đen lại cực kỳ được ưa chuộng, trong đó có Bánh Gai và Bánh Chưng Đen Tây Bắc.

Nếu bạn đi du lịch Tây Bắc vào đầu xuân, khi dư âm Tết cổ truyền vẫn còn thì nhất định nên thưởng thức đặc sản Bánh Chưng Đen nóng hổi của người dân tộc Thái, H'mông, Nùng. Bánh có màu đen bóng đẹp với nhân đậu xanh thơm phưng phức. Hạt gạo nếu dẻo, thịt lợn dai mềm, hạt tiêu cay canh và lá dong chuẩn vị chắc chắn sẽ làm xiêu lòng những thực khách khó chiều nhất.

Mặc dù ở vùng Lạng Sơn cũng có bánh chưng đen, nhưng cá nhân mình (Dũng Cá Xinh) lại thích hương vị bánh chưng đen của vùng Mộc Châu, Sơn La hơn.

Không phải ngẫu nhiên mà cá bống vùi tro lại trở thành điểm nhấn ấn tượng của ẩm thực Tây Bắc - đơn cử như tại Lai Châu. Cách làm ra món ăn tưởng-chừng-đơn-giản này thực chất lại rất cầu kỳ, thường chỉ được làm theo mẻ nhỏ để đảm bảo chất lượng tốt nhất. Cá bống cần phải chọn loại có kích cỡ tương đồng ở suối Tùng Lâm, làm sạch rồi mang đi tẩm ướp cùng hạt mắc khén, sả, gừng, ớt, hạt tiêu, lá hom, lá húng... Sau 15 phút, cá sẽ được gói trong lá dong rồi vùi trong tro nóng, liên tục trở mặt lá đến khi cá chín hẳn. Cá bống vùi tro là "cạ cứng" với các loại rượu ngon Tây Bắc; vậy nên bạn đừng bỏ quan món ngon này khi muốn "nhâm nhi" nhé!

Pa Pỉnh Tộp (Pa pỉnh tộp hay Pla pỉng tộp (tiếng Thái: ปลาปิ้งตบ) (cá suối nướng lật úp)) nghe có vẻ khó hiểu vì đây là tiếng Thái nhưng khi nhìn là bạn sẽ hiểu ngay: Đây là các loại cá suối nướng lật úp. Các loại cá suối sẽ được làm sạch, chẻ làm đôi và kẹp vào vỉ nướng, ướp gia vị và nướng than. Ở Bản Lác, Mai Châu, Hòa Bình, một con cá nướng kiểu này thường có giá 100k VNĐ 1 con và loại cá được dùng đa phần là cá sộp suối (một loại cá giống cá trê nhưng thịt bở hơn, hợp với nướng hơn là các cách chế biến khác)

Pa Pỉnh Tộp thường được ướp bằng mắc khén, gừng, sả và mầm măng cây sa nhân. Công thức chế biến rất đơn giản nhưng món này muốn ngon phải biết nướng than thật khéo, làm sao đẻ cá không bị cháy bên ngoài và phải chín được bên trong.

Khi du lịch Mai Châu Hòa Bình, trong các món nổi bật được phục vụ nhiều như: Thịt lợn xiên nướng, gà nướng, trứng nướng, cơm lam thì cá nướng Pa Pỉnh Tộp có lẽ là thú vị và lạ miệng nhất, cả nhà hãy thử và chia sẻ cùng #topvietnam trải nghiệm nhé.

Người dân tộc Thái có món Nậm Pịa nổi tiếng và được ăn hàng ngày. Mình thường xuyên du lịch bản Lác, ăn ở với người dân tộc Thái và thấy họ nấu canh này và ăn sáng, ăn trưa hàng ngày.

Nậm Pịa hay còn được gọi là Nặm Pịa là món canh được nấu từ lòng và dịch non động vật (chủ yếu là dê, trâu hoặc bò). Nậm Pịa có vị cay the, hơi đắng ban đầu và có chút mặn, ngọt khi đã nuốt.

Vì là các món có liên quan đến dịch non và khi nấu thường ninh nhừ mọi thứ, canh thường có màu đen và nhìn khá lổn nhổn, nếu không quen thì có thể bạn sẽ không dám thử lần đầu tiên ^^. Thú thật là mình đã ở với người Thái lâu mà vẫn chưa dám thử lần nào.

Nhộng Ong Rừng là món ăn đặc sản vùng Tây Bắc, và vùng mà chế biến ngon nhất có lẽ là khu vực núi rừng Tây Bắc. Đây còn là một bài thuốc trứ danh với tính lạnh, có chút béo và ngọt đặc trưng.

Nhộng Ong Rừng được lấy từ các tổ ong thiên nhiên, có công dụng kháng viên, dưỡng nhan, chống lão hóa, sát khuẩn, bồi bổ gân cốt, lợi khí, chữa trị chứng nhức mỏi cơ bắp và nâng cao thể lực. Nhộng Ong Rừng rang lá chanh, xào dọc mùng, trộn nộm hoặc tráng cùng trứng (như chả rươi) thì vừa bổ vừa ngon, nhất định bạn nên thử qua một lần nhé.

Bên cạnh các món ăn đặc sản Tây Bắc, có lẽ là sơ suất khi không nhắc đến rượu táo mèo. Đây là món đồ uống siêu nổi tiếng của đồng bào dân tộc thiểu số H'mông, trải dài khắp cung đường Tây Bắc.

Rượu táo mèo sẽ có từ màu vàng (ủ 6 đến 8 tháng) cho đến màu nâu đỏ (ủ từ 1 năm trở lên). Ủ càng lâu thì độ cay và độ ngọt sẽ càng trở nên khác biệt.

Táo mèo còn có tên gọi khác là quả Sơn tra, có công dụng giảm mỡ máu, điều hòa huyết áp, kháng khuẩn, nhuân tràng và bảo vệ tim mạch (theo sách Đông Y). Và vì thế rượu ngâm Táo Mèo rất bổ, thường được du khách mua về biếu bạn bè người thân.